بهترین روش نگهداری انواع گوشت
گوشت قرمز یکی از اصلی‌ترین منابع پروتئینی می‌باشد که مصرف اندازه ی آن برای بدن بسیار مفید می‌باشد. علاوه بر مصرف‌کردن گوشت قرمز، شرایط نگهداری آن نیز مهم می‌باشد و شما باید به‌درستی از آن نگهداری نمایید تا گوشت فاسد و مستعد بیماری نشود. روش‌های مختلفی برای نگهداری صحیح گوشت وجود دارد. شما می‌توانید گوشت تازه را به مدت 1 تا 2 روز در یخچال نگهدارید ولی برای نگهداری در مدت‌زمان طولانی‌تر باید گوشت را فریز کنید. البته روش‌های دیگری برای نگهداری گوشت وجود دارد که با هم آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
شرح انواع روش‌های نگهداری گوشت
نگهداری صحیح گوشت یکی از مهم‌ترین نکات برای حفظ کیفیت و ایمنی مواد غذایی است. روش‌های نگهداری گوشت بسته به نوع گوشت، مدت‌زمان نگهداری و امکانات موجود متفاوت است. در ادامه به برخی از روش‌های رایج نگهداری گوشت اشاره می‌کنیم:
1.نگهداری در یخچال
- گوشت تازه: گوشت تازه را باید در بسته‌بندی اصلی خود یا در ظرف دربسته در سردترین قسمت یخچال نگهداری کنید. مدت‌زمان نگهداری گوشت تازه در یخچال معمولاً 1 تا 2 روز است.
- گوشت چرخ‌کرده: گوشت چرخ‌کرده باید دراسرع‌وقت مصرف شود یا فریز شود. حداکثر مدت نگهداری آن در یخچال 1 تا 2 روز است.
- گوشت پخته: گوشت پخته شده را در ظرف دربسته در یخچال نگهداری کنید. حداکثر مدت نگهداری گوشت پخته شده در یخچال 3 تا 4 روز است.
2.نگهداری در فریزر
- قبل از فریز کردن: گوشت را به قطعات کوچک‌تر تقسیم کنید و در کیسه‌های فریزر یا ظروف دربسته قرار دهید.
- دمای مناسب: فریزر را روی دمای 18- درجه سانتی‌گراد یا کمتر تنظیم کنید.
- مدت‌زمان نگهداری: مدت‌زمان نگهداری گوشت در فریزر به نوع گوشت و بسته‌بندی آن بستگی دارد. اما به‌طورکلی، گوشت قرمز را میتوان تا 6 ماه و گوشت مرغ را تا 9 ماه در فریزر نگهداری کرد.
روش‌های سنتی نگهداری گوشت
درگذشته، قبل از اختراع یخچال و فریزر، مردم برای حفظ گوشت از روش‌های سنتی مختلفی استفاده می‌کردند. این روش‌ها اغلب بر اساس اصول ساده‌ای مانند خشک‌کردن، نمک‌سود کردن، تخمیر و استفاده از مواد طبیعی برای جلوگیری از رشد باکتری‌ها استوار بودند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین این روش‌ها می‌پردازیم:
3.خشک‌کردن (خشکه گوشت)
خشک‌کردن گوشت یکی از عوامل تأثیرگذار در مرغوبیت گوشت برای مصرف در درازمدت است. با این روش میتوان گوشت را به مدت 3 الی 6 ماه نگهداری کرد. اولین کاری که در این روش انجام می شود جدا کردن همه ی چربی ها می باشد و گوشت باید بدون چربی باشد سپس گوشت را به لایه های خیلی نازک برش می دهند و با پاشیدن کمی نمک روی گوشت آن را از میان چوب یا نخی عبور داده و می گذارند گوشت خشک شود. با این روش فساد گوشت به شدت کاهش می یابد. این گوشت باید دور از نور و آفتاب نگهداری شود.
روش کار: گوشت را به ورقه‌های نازک برش داده و در معرض هوا قرار می‌دادند تا رطوبت آن تبخیر شود و باکتری‌ها نتوانند رشد کنند.
مزایا: عمر طولانی گوشت، حفظ طعم طبیعی گوشت
معایب: نیاز به زمان طولانی برای خشک‌شدن، تغییر در بافت گوشت
4.نمک‌سود کردن
در این روش قسمت‌های مختلف گوسفند را به تکه‌های نازک برش می‌دهند و لابه‌لای آن نمک می‌ریزند و در مکانی دور از نور آفتاب قرار می‌دهند. با این روش میتوان گوشت را تا 2 سال نگه داشت و فاسد نمی شود.
روش کار: گوشت را در نمک غوطه‌ور می‌کردند یا به آن نمک می‌مالیدند. نمک آب را از سلول‌های باکتری‌ها می‌کشید و باعث مرگ آن‌ها می‌شد.
مزایا: عمر طولانی گوشت، طعم شور و خاص گوشت
معایب: افزایش سدیم گوشت، تغییر در طعم اصلی گوشت
5.دوددادن
یکی از روش‌های بسیار قدیمی برای نگهداری گوشت و ماهی استفاده از روش دودی می‌باشد که در این روش با استفاده از چوب انواع درختان به‌خصوص راش و بلوط و یا کود خشک شده گوسفندی برای دودی کردن گوشت گوسفند، گوشت بره، ماهی و …. استفاده می‌کنند. در این روش علاوه بر پایین آوردن میزان رطوبت موجود در گوشت به دلیل وجود ترکیبات ضدباکتریایی موجود در دود که در گوشت نفوذ کرده و از رشد باکتری‌ها جلوگیری می‌کند.
روش کار: گوشت را در دود آتش قرار می‌دادند. دود حاوی مواد ضدعفونی‌کننده‌ای بود که از رشد باکتری‌ها جلوگیری می‌کرد و به گوشت طعم دودی می‌داد.
مزایا: عمر طولانی گوشت، طعم دودی خوشمزه
معایب: نیاز به تجهیزات خاص، امکان تلخ شدن گوشت در صورت دوددادن زیاد
6.قورمه کردن
این روش هم یکی دیگر از روش‌های نگهداری گوشت می‌باشد. البته خود این روش به سه طریق انجام می‌شود. در اولین روش قسمت‌های ضخیم گوشت را بدون استخوان تفت می‌دهند تا سرخ شود و آب گوشت گرفته شود و یک‌لایه روغن روی گوشت را می‌گیرد تا فساد آن به صفر برسد. روش دیگر گوشت را به استخوان تیکه تیکه کرده و درون روغن تفت می‌دهند تا روغن به تمام منفذهای گوشت نفوذ کند. راه سوم کل لاشه ی گوشت را می‌پزند و پس از جداشدن استخوان‌ها آن را سرخ می‌کنند و داخل روغن می‌گذارند.
روش کار: گوشت را با پیاز و ادویه تفت‌داده و سپس در روغن یا چربی حیوانی نگهداری می‌کردند. روغن به‌عنوان یک‌لایه محافظ عمل کرده و از تماس گوشت با هوا جلوگیری می‌کرد.
مزایا: عمر طولانی گوشت، طعم لذیذ
معایب: نیاز به روغن زیاد، امکان تغییر رنگ گوشت
7.نگهداری در چربی
روش کار: گوشت پخته شده را در ظرفی پر از چربی حیوانی مانند دنبه قرار می‌دادند. چربی به‌عنوان یک محیط عاری از هوا عمل کرده و از رشد باکتری‌ها جلوگیری می‌کرد.
مزایا: عمر طولانی گوشت، طعم خاص
معایب: افزایش چربی گوشت، نیاز به چربی حیوانی
8.استفاده از مواد طبیعی
روش کار: از مواد طبیعی مانند سیر، پیاز، ادویه‌جات و گیاهان دارویی برای جلوگیری از رشد باکتری‌ها استفاده می‌کردند. این مواد حاوی ترکیبات ضدمیکروبی بودند.
مزایا: طعم بهتر گوشت، حفظ ارزش غذایی گوشت
معایب: نیاز به شناخت دقیق خواص مواد طبیعی
9.نگهداری در محیط‌های سرد طبیعی
روش کار: گوشت را در مکان‌های سرد طبیعی مانند چاه‌ها، یخچال‌های طبیعی یا زیر زمین نگهداری می‌کردند.
مزایا: کاهش سرعت فساد گوشت
معایب: محدودیت فصلی، نیاز به دسترسی به مکان‌های سرد طبیعی
نکات مهم در مورد روش‌های سنتی و مدرن نگهداری گوشت
- تمیز بودن محیط: محیط نگهداری گوشت باید تمیز و عاری از آلودگی باشد.
- بسته‌بندی مناسب: گوشت باید به‌خوبی بسته‌بندی شود تا از تماس با هوا جلوگیری شود.
- دمای مناسب: دمای محیط نگهداری باید به‌گونه‌ای باشد که از رشد باکتری‌ها جلوگیری کند.
- مدت‌زمان نگهداری: مدت‌زمان نگهداری گوشت به روش نگهداری و نوع گوشت بستگی دارد.
آیا در مسافرت می‌توانیم گوشت را نگهداری کنیم؟
نگهداری گوشت در مسافرت به‌خصوص در سفرهای طولانی و در هوای گرم می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. بااین‌حال، با رعایت چند نکته ساده می‌توانید از فاسدشدن گوشت جلوگیری کرده و در طول سفر از آن استفاده کنید. از روش‌های نگهداری گوشت در مسافرت میتوان اشاره کرد به:
-
یخچال مسافرتی:
- بهترین گزینه: یخچال‌های مسافرتی کوچک و قابل‌حمل بهترین گزینه برای نگهداری گوشت در سفر هستند. این یخچال‌ها با برق خودرو یا باتری کار می‌کنند و دمای پایینی را برای نگهداری گوشت فراهم می‌کنند.
- نکته: قبل از سفر، یخچال را کاملاً تمیز کرده و آن را با یخ یا بسته‌های یخ پر کنید. گوشت را در ظروف دربسته و تمیز داخل یخچال قرار دهید.
-
بسته‌های یخ:
- جایگزین یخچال: اگر یخچال مسافرتی ندارید، می‌توانید از بسته‌های یخ استفاده کنید. بسته‌های یخ را دورتادور گوشت قرار دهید تا دمای آن را پایین نگه دارید.
- نکته: بسته‌های یخ را در فریزر قرار دهید تا کاملاً منجمد شوند. قبل از سفر، بسته‌های یخ را در یک کیسه نایلونی قرار دهید تا آب حاصل از ذوب‌شدن یخ به بیرون نریزد.
-
عایق بندی:
- کاهش نوسانات دما: برای کاهش نوسانات دما، گوشت را در چندلایه فویل آلومینیومی یا روزنامه بپیچید. سپس، آن را در یک کیسه‌فریزر گذاشته و در یک ظرف عایق قرار دهید.
- نکته: از ظروف عایقی مانند کولر باکس یا ظرف‌های مخصوص نگهداری غذا استفاده کنید.
-
زمانبندی مصرف:
- مصرف زودهنگام: اگر قصد دارید گوشت را در سفر مصرف کنید، بهتر است آن را در روزهای ابتدایی سفر بپزید.
- گوشت‌های منجمد: اگر قصد دارید گوشت را برای روزهای پایانی سفر نگه دارید، آن را قبل از سفر منجمد کنید. در طول سفر، بسته به دمای محیط، گوشت به‌تدریج یخ‌زدایی می‌شود.
روش‌های نگهداری گوشت‌های مختلف
گوشت گوسفند، گاو و شتر:
- تازه: در یخچال به مدت 1 تا 2 روز نگهداری شود.
- فریز شده: تا 6 ماه در فریزر قابل نگهداری است.
گوشت مرغ و بوقلمون:
- تازه: در یخچال به مدت 1 تا 2 روز نگهداری شود.
- فریز شده: تا 9 ماه در فریزر قابل نگهداری است.
ماهی و میگو:
- تازه: در یخچال به مدت 1 تا 2 روز نگهداری شود.
- فریز شده: تا 3 ماه در فریزر قابل نگهداری است.
گوشت شترمرغ:
- تازه: در یخچال به مدت 1 تا 2 روز نگهداری شود.
- فریز شده: تا 6 ماه در فریزر قابل نگهداری است.
چند نکته مهم:
ماهی و میگو: به دلیل فسادپذیری بالا، بهتر است به‌سرعت مصرف شوند یا فریز شوند.
گوشت چرخ‌کرده: به دلیل سطح تماس بالا با هوا، سریع‌تر فاسد می‌شود و بهتر است در فریزر نگهداری شود.
گوشت آماده مصرف: مانند کباب‌کوبیده، بهتر است در همان روز مصرف شود.
مزایا و معایب روش‌های سنتی و مدرن نگهداری از گوشت سالم
از روش‌های نگهداری گوشت می‌توانیم به دو روش سنتی و مدرن اشاره کنیم. در روش سنتی ممکن است ماندگاری کمتری نسبت به روش‌های مدرن نگهداری داشته باشیم. از دیگر مزایا و معایب روش‌های سنتی و مدرن عبارت اند از:
مزایای روش‌های سنتی:
- طعم و عطر طبیعی: گوشت‌های نگهداری شده با روش‌های سنتی، طعم و عطر طبیعی و خاصی دارند.
- ماندگاری بالا: در شرایط مناسب، گوشت‌های نگهداری شده با این روش‌ها، ماندگاری بالایی دارند.
- عدم نیاز به تجهیزات پیچیده: برای انجام این روش‌ها به تجهیزات پیچیده‌ای نیاز نیست.
معایب روش‌های سنتی:
- زمان‌بر بودن: این روش‌ها زمان‌بر بوده و نیاز به‌صرف وقت و انرژی زیادی دارند.
- حجم کم تولید: با استفاده از این روش‌ها، نمی‌توان حجم زیادی از گوشت را نگهداری کرد.
- احتمال آلودگی: در برخی موارد، احتمال آلودگی گوشت به میکروب‌ها وجود دارد.
روش‌های مدرن نگهداری گوشت
- یخچال: با کاهش دما، رشد باکتری‌ها کند و مدت‌زمان نگهداری گوشت افزایش می‌یابد.
- فریزر: با کاهش دما به زیر نقطه انجماد، رشد باکتری‌ها متوقف می‌شود و گوشت برای مدت طولانی‌تری قابل نگهداری است.
- بسته‌بندی‌های وکیوم: با حذف هوا از بسته‌بندی، رشد باکتری‌های هوازی متوقف می‌شود.
- پاستوریزاسیون: با استفاده از حرارت، بسیاری از میکروب‌ها از بین می‌روند.
- استریلیزاسیون: با استفاده از حرارت بالا، تمام میکروب‌ها از بین می‌روند.
مزایای روش‌های مدرن:
- سرعت و سهولت: این روش‌ها بسیار سریع و آسان هستند.
- حجم بالای تولید: میتوان حجم زیادی از گوشت را به این روش‌ها نگهداری کرد.
- سلامت و بهداشت: با استفاده از این روش‌ها، احتمال آلودگی گوشت به حداقل می‌رسد.
- ماندگاری بالا: گوشت‌هایی که با این روش‌ها نگهداری می‌شوند، ماندگاری بالایی دارند.
معایب روش‌های مدرن:
- تغییرات در طعم و بافت: در برخی موارد، روش‌های مدرن ممکن است باعث تغییراتی در طعم و بافت گوشت شوند.
- نیاز به تجهیزات: این روش‌ها نیاز به تجهیزات خاصی دارند.
- هزینه بالا: برخی از این روش‌ها هزینه‌های بالایی دارند.
سخن آخر
نگهداری صحیح گوشت در یخچال برای حفظ تازگی، طعم و سلامت آن بسیار مهم است. با پیروی از دستورالعمل‌های ذکر شده در این مقاله درباره نحوه نگهداری گوشت در یخچال، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که گوشت شما برای مدت طولانی تازه، ایمن و خوشمزه می‌ماند. به یاد داشته باشید که گوشت را به اندازه کافی خریداری کنید، بسته بندی مناسب انتخاب کنید، دمای یخچال را به درستی تنظیم کنید و یخچال خود را برای جلوگیری از آلودگی همیشه تمیز نگه دارید. با انجام این روش های نگهداری و دانستن اینکه چگونه گوشت را بدون یخچال نگهداری کنیم، می‌توانید از گوشت مرغوب لذت ببرید و خطر ابتلا به بیماری های ناشی از مصرف گوشت را به حداقل برسانید.
